Obserwowanie malucha i jego małych, wielkich osiągnięć, to bardzo ważny element w życiu każdego rodzica. Znajomość kolejnych kamieni milowych w rozwoju dziecka może się okazać kluczowa dla wczesnego rozpoznawania nieprawidłowości. Pamiętaj przy tym, że każde dziecko jest inne i opisanych poniżej cech nie należy traktować jako sztywnych granic. W razie wątpliwości, warto skorzystać z konsultacji ze specjalistą, który pomoże w ocenie, czy Twój maluch rozwija się prawidłowo. Gdy coś Cię niepokoi, skorzystaj z pomocy fizjoterapeuty, osteopaty lub lekarza pediatry.
By świadomie obserwować zmiany w rozwoju maluszka, zapoznaj się z poniższym opisem, w którym dzielimy się charakterystycznymi umiejętnościami i zachowaniami, które cechują rozwój dziecka w pierwszym roku jego życia.
Pierwszy miesiąc
• w ułożeniu ciała przeważa pozycja zgięciowa, czyli taka, w której dziecko zgina się w kierunku
pozycji embrionalnej (zwróć uwagę na nadmierne prężenie, odginanie się malucha w tył)
• asymetryczne ułożenie ciała w pierwszym miesiącu jest normalne i nie powinno Cię niepokoić
• leżenie na brzuszku jest niestabilne, wymaga dużo wysiłku, jest niezbyt lubiane przez
malucha
• w leżeniu na brzuszku łokcie są cofnięte za linię barków
• dziecko może przełożyć sobie głowę na drugi bok poprzez „dziobanie”
• występuje odruch Moro* na silny bodziec np. dźwiękowy
• rączki mogą być zaciśnięte
• dziecko porusza się „całym sobą”, nie wykonuje ruchów świadomych
• pojawia się tzw. uśmiech anielski (mimowolny, nieświadomy)
Drugi miesiąc
• podpór na brzuchu jest bardziej aktywny
• dziecko unosi i obraca główkę
• pojawia się uśmiech społeczny (dziecko uśmiecha się świadomie na widok znajomych twarzy)
• w leżeniu na plecach odruch szermierza (rączka i nóżka po stronie twarzy prostują się,
a po stronie potylicy zginają)
Trzeci miesiąc
• na brzuszku stabilny, symetryczny podpór na przedramionach, w którym łokcie ustawione są
pod kątem prostym i znajdują się pod barkami
• w leżeniu na plecach łączy rączki w linii środkowej i wkłada je do buzi, unosi nóżki nad
podłoże
Wspomaganie prawidłowego rozwoju w pierwszych trzech miesiącach życia odbywa się głównie poprzez prawidłową pielęgnację wg metody NDT – Bobath, (prawidłowe podnoszenie, noszenie, ubieranie, przewijanie), masaż Shantala, symetryczne dostarczanie bodźców, kładzenie dziecka na odpowiednim (twardym) podłożu, zapewnienie różnorodności pozycji, chustonoszenie (nosidełka wprowadzamy dopiero kiedy dziecko zacznie samo siedzieć), minimalizowanie czasu, który dziecko spędza w bujaczku
Czwarty miesiąc
• w leżeniu na brzuszku łokcie wysuwają się do przodu przed linię barków,
• dziecko potrafi wyciągać rączki w kierunku zabawki
• w leżeniu na plecach dziecko unosi rączki do zabawki, unosząc również nóżki przetacza się na
boki (na obie strony)
• dziecko układa się symetrycznie
Piąty miesiąc
• w leżeniu na brzuszku pojawia się podpór na wyprostowanych ramionach
• pojawia się etap pływania (jednoczesne unoszenie rąk i nóg nad podłoże)
• w leżeniu na plecach dziecko dotyka swoich kolanek
• mogą pojawić się pierwsze obroty na brzuch
Szósty miesiąc
• w leżeniu na brzuszku pojawia się wysoki podpór na otwartych dłoniach
• dziecko zaczyna robić pivoty, czyli obroty na brzuchu wokół osi pępka (w obie strony)
• początki raczkowania – odpychanie się rączkami i przesuwanie do tyłu
• doskonalenie obrotów z pleców na brzuch (przez oba boki)
• dziecko chwyta stopy
Siódmy miesiąc
• dziecko leżące na brzuchu zaczyna pełzać w przód
• pojawiają się próby obrotów z brzucha na plecy
• pojawia się pozycja amfibii (aktywne leżenie na boku na przedramieniu, stopa nogi górnej
oparta o podłoże, pozycja powinna się pojawić na jednym i drugim boku)
• w leżeniu na plecach bierze stópki do buzi
Ósmy miesiąc
• dziecko przyjmuje pozycję czworaczą czyli na dłoniach i kolanach,
• w tej pozycji buja się do przodu i do tyłu (tzw.rocking), są to początki czworakowania
• pojawiają się próby siadania:
a) z pozycji czworaczej do siadu skośnego, a następnie do siadu prostego**
b) z pozycji amfibii do siadu skośnego, a następnie do siadu prostego**
(w obu przypadkach przez prawą i lewą stronę)
• pojawiają się próby wstawania przez podciąganie się na rączkach
Dziewiąty miesiąc
• dziecko przemieszcza się w pozycji czworaczej (raczkuje)
• samodzielnie siada
• wstaje przez klęk jednonóż (zarówno przez lewą jak i przez prawą nogę)
• przyjmuje pozycję niedźwiadka czyli podpór na dłoniach i stopach z wysoko uniesioną pupą
Dziesiąty miesiąc
• dziecko potrafi bawić się siedząc z wyprostowanymi przed sobą nogami
• coraz pewniej raczkuje
• dziecko staje przy meblach i próbuje przemieszczać się do boku, w prawą jak i w lewą stronę
Jedenasty miesiąc
• dziecko przemieszcza się w pozycji niedźwiadka
• potrafi samodzielnie stać (bez podparcia)
• stojąc przy meblach sprężynuje czyli szybko ugina i prostuje nogi w kolanach
Dwunasty miesiąc
• samodzielnie stawia pierwsze kroczki (czasem trzeba na nie poczekać nawet do 18 miesiąca)
• należy pamiętać, aby nie prowadzać za rękę/ręce dziecka, które samo nie chodzi, nie należy
też używać wszelkiego rodzaju chodzików czy skoczków
Słowniczek pojęć
* odruch Moro: inaczej zwany odruchem obejmowania – odruch występujący w odpowiedzi na
gwałtowną zmianę położenia ciała noworodka lub nagły hałas. Noworodek reaguje energicznym wyprostowaniem kończyn górnych i dolnych, wygięciem pleców w łuk i odchyleniem głowy do tyłu, po czym zaciska pięści, a odrzuconymi wcześniej na boki rękami wykonuje powolny ruch objęcia klatki piersiowej, odruch Moro powinien się zintegrować do 6 miesiąca życia
** siad prosty: to siad z wyprostowanymi przed siebie nogami
Specjaliści w zakresie fizjoterapii i osteopatii pediatrycznej
Jakub Durczak
Sylwia Albrycht
Lub
Masz wątpliwości?
